Adem (AS) Dedi Ki: Rabbim Senden Haya Ediyorum

Adem (AS) Dedi Ki: Rabbim Senden Haya Ediyorum

أخبرنا الحسن بن يعقوب العدل ثنا يحيى بن أبي طالب ثنا عبد الوهاب بن عطاء أنبأ سعيد بن أبي عروبة عن قتادة عن الحسن عن يحيى بن ضمرة عن أبي بن كعب رضي الله عنه : عن النبي صلى الله عليه و سلم قال : إن آدم كان رجلا طوالا كأنه نخلة سحوق كثير شعر الرأس فلما ركب الخطيئة بدت له عورته و كان لا يراها قبل ذلك فانطلق هاربا في الجنة فتعلقت به شجرة فقال لها أرسليني قالت لست بمرسلتك قال و ناداه ربه يا آدم أمني تفر قال يا رب إني استحيتك[1]

“Bize Hasan ibn Yakub el-Adl haber verdi, bize Yahya ibn Ebi Talib tahdis etti, bize Abdulvehhab ibn Ata tahdis etti, bize Said ibn Ebi Uyve o da Katade’den o da Hasan’dan o da Yahya ibn Damre’den o da Ubey ibn Ka’b’dan o da Rasulullah (s.a.v)’den dedi ki:

          Şüphesiz ki Adem (as), çok uzun boylu bir adamdı. Uzun bir hurma ağacı gibiydi. Kendisine yasak olan işi yaptığında avret mahalli açıldı ve kendisi daha önce avret mahallini hiç görmemişti, arkasına bakmadan fırladı kaçtı, cennet ağaçlarından bir ağaca takıldı. Adem, ağaca “beni bırak” dedi. Ağaç, seni bırakamam dedi. Rabbi Adem’e nida etti. “Ey Adem benden mi kaçıyorsun?” Adem dedi ki: “Ey Rabbim! ben senden haya ediyorum”

TAHRİC VE TAHKİKİ

Ricalinde bir beis yoktur. Ancak rivayetin merfu mu yoksa mevkuf mu olduğunda ihtilaf vardır. Buhari rhm buna Tarihu’l Kebir 1/79 da işaret etmiştir.

          Hasan ise Hasanu’l basridir.

          Bu rivayeti Beyhaki el-Ba’su ve’n Nuşur 175 de Ebu Abdullah tariki ile bu isnadla tahric etmiştir.

          İbn Sa’d / Tabakat  1/15 de Abdulvehhab ibn Ata tariki ile tahric etmiştir.

          Yine İbn Sa’d / Tabakat 1/15 de Abbad ibn Avvam tariki ile tahric etmiştir.

          Taberi / Tefsir 7/143 de Yezid ibn Harun tariki ile tahric etmiştir. İkisi de Said ibn Ebi Arube tariki ile merfuan tahric etmişleridir. Yezid ise isnadından sakıt olmuştur.  Abbad ibn Avvam rivayeti ise Musannef 4042 de muhtasar olacak gelecektir.

          İbn Ebi Hatim / Tefsir 1/87 de Ali ibn Asım tariki ile tahric etmiştir. Ondan da Said ibn Ebi Arube merfuan rivayet etmiştir. İsnadında Uteyye’nin iskatı ile rivayet etmiştir. Ve Ali ibn Asım ise zayıftır.

          Ahmed / Zühd 265 de Şeyban en-Nehavi tariki ile tahric etmiştir.

          Taberani / Musnedu’ş Şamiyyin 2668 de Said ibn Beşir tariki ile tahric etmiştir.  İkisi de Katade’den –merfuan- rivayet etmişlerdir.  Ve o ikisi ondan sakıt olmuşlardır. Said ibn Beşir ise zayıftır.[2]

          Bu hadisin isnadı sahihtir. Ancak Buhari ve Muslim Tahric etmemişleridir.

2

حدثنا عبد الله حدثنا ابي حدثنا يونس حدثنا شيبان عن قتادة حدثنا الحسن عن ابي ابن كعب عن النبي صلى الله عليه وسلم قال ان ادم عليه السلام كان رجلا طوالا كانه نخلة سحوق كثير شعر الرأس فلما وقع بما وقع به بدت له عورته وكان لا يراها قبل ذلك فانطلق هاربا فاخذت برأسه شجرة من شجر الجنة فقال لها أرسليني قالت لست مرسلتك قال فناداه ربه عز وجل امتي تفر قال اي رب لا استحييك قال فناداه وان المؤمن يستحي ربه عز وجل من الذنب اذا وقع به ثم يعلم بحمد الله اين المخرد يعلم ان المخرج في الاستغفار والتوبة الى الله عز وجل 

Ubey ibn Ka’b (r.a) Rasulullah (s.a.v)’den şöyle rivayet etmiştir.

          Adem (as) bol saçlı, uzun boylu bir adamdı. Uzun bir hurma ağacı gibiydi. Yapmaması gereken fiili yapınca (ağaçtan yeyince) avret mahalli açıldı. Daha önce avret mahallini hiç görmemişti. Hemen koşarak kaçmaya başladı. Cennet ağaçlarından bir ağaç onu başından yakalayıverdi. Adem (as) ağaca : “Beni bırak” dedi. Ağaç ise: “Ben seni bırakamam” dedi.

          Sonra Rabbi Adem (a.s)’e:  “Ne zamana kadar kaçacaksın” dedi. Adem de Rabbine: “Rabbim senden haya etmeyeyim mi?” dedi.

          Rabbi: “Mümin işlediği günahtan dolayı Rabbinden haya eder. Sonra Rabbine hamd ederek işlediği günahtan dolayı günahtan kurtuluşunun nasıl olacağını bilir. Bilir ki kurtuluş, Rabbine tevbe ve bağışlanma dilemekledir.” Dedi. [3]

---

[1]HAKİM / Müstedrek n.3038 / Kitabu’t-Tefsir ayrıca 3998-4043-5484 de.

Taberani / Musnedu’ş Şami’i2668 – Nuaym ibn Hammad / Zühd 157 – İbn Safvan / Eczaihi 17 – Ebu Şeyh Azama 1019 – Beyhaki / Ba’s ve’n  Nuşur  175 – Taberi / Tefsir 3208 – İbn Ebi Hatim / Tefsir 388/8322 – İbn Sa’d / Tabakat 53 – İbn Ebi Dunya / er-Ruk’a ve’lBeka 102 de benzer lafızlar ile zikredilmiştir.

[2] Bu rivayetin tahrici Daru Risaletu’l Alemiyye’den basılan Hakim’in Müstedrek’i c.4 s.101  hadis no: 3075  de yapılmıştır. Muhakkik Adil Murşid’dir.

[3] İbn Kesir bu rivayeti El-Bidaye ven’Nihaye’de 1/78,79 da tahric etti. Hasan (el-Basri), Yahya ibn Damre’den o da Ubey ibn Ka’b’dan rivayet etti ve bu en sahihidir. Çünkü Hasan, Ubey ibn Ka’b’a yetişememiştir. Elimizde bulunan mahtutatta İbn Kesir onu zikretti. Ve bu matbu’u olan nüshaların en sahihidir.

TERCEME

CİHAN ELMAS

Adem (AS) Dedi Ki: Rabbim Senden Haya Ediyorum cihanelmass.blogspot.com dan alınmıştır.