خُسُوفُ القَمَرِ
AY TUTULMASI
Hiç şüphesiz güneş ve ay Allahın ayetlerinden iki ayettir.
Nitekim yüce Rabbimiz kitabında şöyle buyurmaktadır:
{ وَمِنْ اٰيَاتِهِ الَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلّٰهِ الَّذى خَلَقَهُنَّ اِنْ كُنْتُمْ اِيَّاهُ تَعْبُدُونَ }
{ سورة فصلت 37 }
“Gece ve gündüz, güneş ve ay Allahın ayetlerindendir. Sakın ha güneşe ve aya secde (ibadet) etmeyin. Eğer gerçekten Allaha ibadet ediyorsanız güneşi ve ayı yaratana (Allaha) secde ediniz”
(Fussilet Suresi 37.Ayet)
AY VE GÜNEŞ TUTULMASI İLE ALLAHU AZZE VE CELLE KULLARINI KORKUTUR
عَنْ أَبِي بَكْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، لاَ يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلاَ لِحَيَاتِهِ، وَلَكِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يُخَوِّفُ بِهَا عِبَادَهُ
رواه البخاري في صحيحه 1048
“Ebû Bekre Allah Rasulu s.a.v.’in şöyle dediğini nakletmiştir: “Güneş ve ay Allahın ayetlerinden iki ayettir. Bunlar asla bir kimsenin ölümü dolayısıyla tutulmazlar. Ancak Allahu azze ve celle bu tutulmalar ile kullarına korku salar.”
(Buhâri Sahihinde 1048 No’lu Hadis)
GÜNEŞ VE AY TUTULMASI ESNASINDA NE YAPILIR?
Güneş ve ay tutulması sırasında namaz kılmak ve dua etmek gerekir.
عَنْ أَبِي بَكْرَةَ، قَالَ: كُنَّا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَانْكَسَفَتِ [ص:34] الشَّمْسُ، فَقَامَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَجُرُّ رِدَاءَهُ حَتَّى دَخَلَ المَسْجِدَ، فَدَخَلْنَا، فَصَلَّى بِنَا رَكْعَتَيْنِ حَتَّى انْجَلَتِ الشَّمْسُ، فَقَالَ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ لاَ يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ، فَإِذَا رَأَيْتُمُوهُمَا، فَصَلُّوا، وَادْعُوا حَتَّى يُكْشَفَ مَا بِكُمْ»
رواه البخاري في صحيحه 1040
Ebû Bekre’nin şöyle dediği nakledilmiştir: “Biz Rasulullah s.a.v.’in yanında iken güneş tutulması oldu. Bunun üzerine nebi s.a.v. omuzuna attığı ridasını sürüyerek mescide girdi ve biz de onu takip ederek mescide gittik. Bize orada güneş geri açılana kadar iki rekât namaz kıldırdı ve şöyle buyurdu: “Güneş ve ay hiç kimsenin ölümü dolayısıyla tutulmaz. Siz bunların tutulduğunu görürseniz tekrar açılana kadar namaz kılın ve dua edin!”
(Buhari 1040 No’lu Hadis)
Yine aynı şekilde Buhari’nin Sahihinde geçtiği hadisi şerife göre (1044 No’lu Hadis) güneş ve ay tutulması esnasında tekbir getirilir ve sadaka verilir.
Buhari de gelen hadise göre (1050 No’lu Hadis) güneş ve ay tutulması sırasında kabir azabından Allaha sığınılır.
GÜNEŞ VE AY TUTULMASI NAMAZININ KEYFİYYETİ HAKKINDA
عَنْ عَائِشَةَ، أَنَّ الشَّمْسَ خَسَفَتْ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَبَعَثَ مُنَادِيًا: «الصَّلَاةُ جَامِعَةٌ»، فَاجْتَمَعُوا، وَتَقَدَّمَ فَكَبَّرَ، وَصَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِي رَكْعَتَيْنِ، وَأَرْبَعَ سَجَدَاتٍ
رواه مسلم في صحيحه 901/4, والبخاري في صحيحه 1066
Aişe r.anha dan şöyle dedi : Rasulullah s.a.v ’in zamanında güneş tutulmuştu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ; “ es-salatu camıatun “ – namaz toplayıcıdır – diye nida etmek üzere bir müezzin gönderdi. Bunun üzerine halk toplandı. Kendisi öne geçip dört rükû ve dört secdeli iki rekât namaz kıldırdı.”
(Müslim : 901/4 – Buhari : 1066)
Hadisten anlaşılacağı üzere güneş ve ay tutulması namazı 2 rekat olarak kılınır.
عَنْ عَائِشَةَ، زَوْجِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَتْ: خَسَفَتِ الشَّمْسُ فِي حَيَاةِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَخَرَجَ إِلَى المَسْجِدِ، فَصَفَّ النَّاسُ وَرَاءَهُ، فَكَبَّرَ فَاقْتَرَأَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قِرَاءَةً طَوِيلَةً، ثُمَّ كَبَّرَ فَرَكَعَ رُكُوعًا طَوِيلًا، ثُمَّ قَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقَامَ وَلَمْ يَسْجُدْ، وَقَرَأَ قِرَاءَةً طَوِيلَةً هِيَ أَدْنَى مِنَ القِرَاءَةِ الأُولَى، ثُمَّ كَبَّرَ وَرَكَعَ رُكُوعًا طَوِيلًا وَهُوَ أَدْنَى مِنَ الرُّكُوعِ الأَوَّلِ، ثُمَّ قَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، رَبَّنَا وَلَكَ الحَمْدُ، ثُمَّ سَجَدَ، ثُمَّ قَالَ فِي الرَّكْعَةِ الآخِرَةِ مِثْلَ ذَلِكَ، فَاسْتَكْمَلَ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِي أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ، وَانْجَلَتِ الشَّمْسُ قَبْلَ أَنْ يَنْصَرِفَ، ثُمَّ قَامَ، فَأَثْنَى عَلَى اللَّهِ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ ثُمَّ قَالَ: «هُمَا آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، لاَ يَخْسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلاَ لِحَيَاتِهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمُوهُمَا فَافْزَعُوا إِلَى الصَّلاَةِ»
رواه البخاري في صحيحه 1046
“ … Nebi’nin eşi Aişe r.anha şöyle dedi : Rasulullah s.a.v. hayatta iken güneş tutulmuştu. Bunun üzerine çıkıp mescide gitti ve ashabı kiram onun arkasında saf tuttu. Rasulullah s.a.v. tekbir getirip namaza başladı ve uzun bir kıraattan sonra tekbir getirip rukuya gitti. Rükûda da uzun bir süre bekledikten sonra “ semi Allahu limen hamideh” deyip doğruldu. Secdeye gitmedi. Yine ayakta iken ilk okuyuşu kadar olmasa da uzun bir süre Kuran okudu. Sonra tekbir getirip rukuya vardı. Rükuda yine uzun bir müddet bekledi, fakat bu rüku birinci rüku kadar uzun değildi. Sonra: “ Semi allahu limen hamideh Rabbena ve leke’l hamd “ dedi ve ardından secdeye gitti. Bir sonra ki rekatı da tıpkı birinci rekat gibi kıldı. Böylece Peygamber dört secde içinde dört rukû’u tam kemâle ulaştırdı. Allah Rasulu s.a.v. namazı bitirmeden önce güneş açılmıştı. Sonra – hutbe irad etmek için – ayağa kalktı, Allah’a layık olduğu şekilde senada bulundu. Sonra şöyle buyurdu : Güneş ve ay Allah’ın ayetlerinden iki ayettir. Onlar hiç kimsenin ölümü ve hayatı için tutulmazlar. Siz onları gördüğünüz zaman hemen namaza koşun……. ”
(Buhari Sahihinde 1046 No’lu Hadis)
GÜNEŞ VE AY TUTULMASI NAMAZININ RÜKU VE SECDE ADEDİ
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ «صَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِي رَكْعَتَيْنِ، وَأَرْبَعَ سَجَدَاتٍ»
رواه مسلم 902
“ … İbni Abbas r.a şöyle dedi : Rasulullah sallailahu aleyhi ve sellem güneşin tutulduğu gün dört rükü dört secde ederek iki rekat namaz kıldırdı.”
(Müslim Sahihinde 902 No’lu Hadis)
عَنْ عَائِشَةَ، أَنَّ الشَّمْسَ خَسَفَتْ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَبَعَثَ مُنَادِيًا: «الصَّلَاةُ جَامِعَةٌ»، فَاجْتَمَعُوا، وَتَقَدَّمَ فَكَبَّرَ، وَصَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِي رَكْعَتَيْنِ، وَأَرْبَعَ سَجَدَاتٍ
رواه مسلم في صحيحه 901/4, والبخاري في صحيحه 1066
Aişe r.anha dan şöyle dedi : Rasulullah s.a.v ’in zamanında güneş tutulmuştu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ; “ es-salatu camıatun “ – namaz toplayıcıdır – diye nida etmek üzere bir müezzin gönderdi. Bunun üzerine halk toplandı. Kendisi öne geçip dört rükû ve dört secdeli iki rekât namaz kıldırdı.”
(Müslim : 901/4 – Buhari : 1066)
Güneş ve ay tutulması namazının rükûlarının adedi hakkında Şeyh Elbani şöyle demiştir:
“Güneş ve ay tutulması namazlarının rükûlarının adetleri hakkında ihtilaf edilmiştir. Rivayet edilenin en az olan her bir rekatta tek bir rükû yapmaktır. En fazla olanı ise her bir rekatta beş kere rükû yapmaktır denilmiştir.
Doğru olana gelince, Buhari ve Müslimde olan Ebu Zübeyr’in hadisinde o da Cabir’den gelen rivayet ve Aişe den, diğer sahabelerden gelen rivayetlere göre her bir rekatta iki rükû yapılmasıdır. Bu konu hakkındaki zikredilenleri araştırdım. Hadisleri toplayıp tahriç ettim ve sonra da rivayetlerden sahih olanları özetledim”
(İrva-ul Ğalil 3/127-132, Temêmul Minne s.263)
Daha iyi anlaşılması için Allah kendilerine merhamet etsin İbn. Kudame ve İmam Nevevi meseleyi avamın anlayabileceği bir şekilde anlatmışlardır:
“Kişi tekbir getirerek namaza başlar. “Veccehtü” veya “sübhaneke”yi okur. Sonra istiaze getirerek Fatiha suresini okur. Sonra Kur’an’dan uzun surelerden okur. Sonra uzun bir süre rükûda bekler. Sonra rükûdan kalkar. Şöyle der: Semiallahu limen hamideh, Rabbena velekel hamd” Böylece uzun bir süre bekler’
Sonra tekrar Fatiha suresini okur, sonra ilk rekâttan daha kısa olmak üzere uzun bir sure okur. Sonra ikinci defa birinci rükûdan daha kısa olmak üzere uzun bir rükû’a gider. Sonra rükû’dan kalkar ve “Semiallahu limen hamideh, Rabbena velekel hamd” der, ve uzun bir süre bekler. Bundan sonra iki uzun secde yapar. Secde arası oturuşlarda uzun süre bekler. Sonra ikinci rekâta kalkar. İkinci rekâtı da ilk rekât gibi kılar. Ancak ikinci rekâtın tüm eylemlerini birinci rekâttan daha kısa tutar. Sonra ettahiyyatü’yu okuyup selam verir.ibn Kudame Muğni (3/323), Nevevi Mecmu’(5/48)”
Ferzend Okta – 2018
فرزند بن محمد صالح السلفي الكردي
14 ذو القعدة 1439
