İcmâ İctihad ve Taklid meselesi hakkında İbn Teymiyye şöyle demektedir :
Erbabı tarafından dinî bir mesele üzerinde varılan icmâ ‘a muhalefet etmek caiz değildir ; çünkü , ümmet dalâlet üzerine icmâ etmez ve şeriata muhalif hüküm vermez. Ancak , icmâ hakkında bilinmesi gereken pek çok kaide vardır. Çoğu kimseler , icmâ davasında bulunmayı kolay sanırlar ( müsâhele ) ; böylelerinin , üzerinde hiç bir icmâ olmamış, hatta doğrudan Kur’an ve sünnete muhalif meseleler hakkında dahi icmâ davasında bulundukları görülür. Bazı kimseler de dört mezhep müctehidinin üzerinde ittifak ettikleri görüşlerin icmâ hükmü vermek isterler. Meşhur dört imamın veya diğer müctehidlerin sözleri , muhalefeti caiz olmayan hüccetlerden değildir. Sırf dört müctehidin ittifak etmesiyle şer’i icmâ olmaz. Bunun içindir ki söz konusu imamlar, delilleri bölüşmeksizin körü körüne taklit edilmelerini menetmişler ; Kur’an ve Sünnete aykırı görülen görüşleri ile amel edilmemesini öğütlemişlerdir.
Şüphesiz tüm hadisleri bilmek ümmetten hiç kimseye nasip olmamıştır. Seferde ve hazarda, gece-gündüz Fahr ‘i Kainat Efendimiz’ in yanından ayrılmayan Hz.Ebûbekr es-Sıddık’tan dahi bazı hadisler gizli kalmış ise başka müctehidlerden hiç kalmaz mı ? Husûsan , müctehidlerin yaşadığı dönemde muhaddisler çok dağınıktılar ; hadis kitapları da onlardan sonra telif ve tedvin edilmiştir. Bunun içindir ki mezheblere tâbi olan alimlerden pek çoğu sayısız meselede kendi imamlarının sarîh sözlerine ( hüküm , görüş ) dahi muhalefet etmişlerdir.
İcmâ İctihad ve Taklid
Cihan Elmas
