Şaban Ayı Hakkında ki İki Hadis-i Şerifin İncelemesi
1-)
عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: ” فَقَدْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ذَاتَ لَيْلَةٍ ، فَخَرَجْتُ ، فَإِذَا هُوَ بِالْبَقِيعِ رَافِعٌ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ ، فَقَالَ لِي : ( أَكُنْتِ تَخَافِينَ أَنْ يَحِيفَ اللَّهُ عَلَيْكِ وَرَسُولُهُ ؟ ) ، قَالَتْ : قُلْتُ : ظَنَنْتُ أَنَّكَ أَتَيْتَ بَعْضَ نِسَائِكَ ، فَقَالَ: ( إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَنْزِلُ لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَيَغْفِرُ لِأَكْثَرَ مِنْ عَدَدِ شَعَرِ غَنَمِ كَلْبٍ).
قال الترمذي: ” حديث عائشة لا نعرفه إلا من هذا الوجه من حديث الحجاج، وسمعت محمدا [يعني البخاري] يضعف هذا الحديث ، وقال: يحيى بن أبي كثير لم يسمع من عروة، والحجاج بن أرطاه لم يسمع من يحيى بن أبي كثير
Aişe (r.a.) şöyle demiştir:
“Bir gece Resulullah (s.a.v.)’ı odada bulamadım. Bunun üzerine dışarı çıktım. Bir de baktım ki Baki kabristanında başını semaya doğru kaldırmıştı. Bana “Yoksa Allah ve Resul’ünün sana haksızlık yapacağını mı sandın?” diye sordu. Ben şöyle dedim: “Gerçekten ben senin eşlerinden birinin yanına gittiğini sandım” Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Allah (a.c) Şaban ayının ortasındaki gece dünya semasına iner. Kelb kabilesinin koyunlarının tüylerinin sayısından fazla kişiyi affeder.’’
Tirmîzî: Âişe (r.h)’nın hadisini bu şekliyle sadece Haccac’ın rivâyetinden biliyoruz. Muhammed’den (İmam Buhari) işittim bu hadisin zayıf olduğunu ve Yahya b. ebî Kesir’in, Urve’den işitmediğini söylerdi. Haccac b. Ertae, Yahya b. ebî Kesir’den hadisi işitmemiştir. (Tirmizi 739, Ahmed 26018, İbnu Mace 1389)
Hadis aynı lafızlarla Ahmed’in müsnedin de nakledilmektedir. Müsned Muhakkikleri (Şuayp Arnavut ve Adil Mürşid) yukarıdaki sebeplerden dolayı bu rivayetin zayıf olduğuna hükmetmişlerdir.
El-Elbani (r.h)’da hadisin zayıf olduğuna hükmetmiştir.
حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ الْخَلَّالُ قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ قَالَ: أَنْبَأَنَا ابْنُ أَبِي سَبْرَةَ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: ” إِذَا كَانَتْ لَيْلَةُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ، فَقُومُوا لَيْلَهَا وَصُومُوا نَهَارَهَا، فَإِنَّ اللَّهَ يَنْزِلُ فِيهَا لِغُرُوبِ الشَّمْسِ إِلَى سَمَاءِ الدُّنْيَا، فَيَقُولُ: أَلَا مِنْ مُسْتَغْفِرٍ لِي فَأَغْفِرَ لَهُ أَلَا مُسْتَرْزِقٌ فَأَرْزُقَهُ أَلَا مُبْتَلًى فَأُعَافِيَهُ أَلَا كَذَا أَلَا كَذَا، حَتَّى يَطْلُعَ الْفَجْرُ
Ali bin Ebi Talip (r.a)’dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (a.s.v)) şöyle buyurdu demiştir:
«Şaban ayının on beşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünü oruç tutunuz. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ dünyaya en yakın göğe inerek fecir oluncaya kadar: Benden mağfiret dileyen yok mu? ona mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu? onu rızıklandırayım (bir belâ ile) müptela olan yok mu? ona afiyet vereyim. Şöyle olan yok mu? böyle olan yok mu? buyurur.»” (İbnu Mace 1388)
El-Elbani (r.h) bu rivayet hakkında şunları söylemektedir:
‘’Bu senet zayıflığında icmâ edilmiştir. Bu senet benim indimde mevzu hadistir. Çünkü İbni Ebi Sebre hadis uyduran olarak itham edilmiştir takripte (İbnu Hacerin kitabında) geçtiği gibi.
El-Busuri , Zevaid adlı kitabında: İsnadı zayıftır, çünkü İbn-i Ebî Sebre zayıftır. Adı Ebû Bekir bin Abdillah bin Muhammed bin el- Sebre’dir.
Ahmed bin Hanbel ve İbnu Maiyn: O hadis uydurmaktadır, demişlerdir.
İbnu Recep: İsnadı zayıftır. (Letaiful marif s. 143)
Munziri buna ‘’Tergib’’ (2/81) adlı kitabında işaret etmektedir. ‘’
(Silsiletud-Daife adlı kitabında hadis no:2132)
Şaban Ayı Hakkında ki İki Hadis-i Şerifin İncelemesi
Muhammed Karasu
