Tecvid Nedir? Tecvid Kuralları ve Örnekleri
Tecvid: Kur’an-ı Kerim’in güzel ve doğru okunmasını sağlayan ilimdir.
Hareke Nedir?
Hakere: Harflerin sesli okunmasını sağlayan işaretlerdir. Bu işaretler üç tanedir.
Üstün ( َ): İnce harfleri e kalın harfleri a sesiyle okutur.
Esre ( ِ): Harfleri i sesiyle okutur.
Ötre ( ُ): Harfleri u sesiyle okutur.
Tenvin:
Kelimenin sonuna sakin nun (ن) sesi veren üstün ( ً) iki esre ( ٍ) ve iki ötre ( ٌ) dir.
Sakin nun cezimli nun harfidir (نْ)
Tecvid Kuralları Kısaca Nedir Anlatalım
Meddi Tabii
Med Harfi Nedir:
Med Harfi: Uzatan harftir. Kendinden önceki harfin bir elif miktarı uzatılarak okunmasını sağlar.
Med Harfleri Üç Tanedir
- Vav (و): Kendi harekesiz, kendinden önceki harfin harekesi ötredir ( ُ) ve bir elif miktarı “U” sesini uzatır.
- Yâ (ى): Kendi harekesiz, kendinden önceki harfin harekesi esredir ( ِ) ve bir elif miktarı “İ” sesini uzatır.
- Elif (ا): Kendi harekesiz, kendinden önceki harfin harekesi üstündür( َ) ince harfleri “E – A” arası bir sesle, kalın harfleri ise “A” sesiyle uzatır.
Örneğin:
َقََل- يَقُولُنَ – قِيل
İhfa
Tecvid Kuralları ihfa Nedir: Tenvin veya sakin nun (ن)’ dan sonra ihfa harflerinden biri geldiğinde ihfa olur. Ses genizden getirilerek 1-1,5 elif miktarı tutulur. İhfa harfleri şu on beş harftir.
ت, ث, ج, د, ذ, ز, س, ش, ص, ض, ط, ظ, ف, ق, ك
(مِنْ شَرِّ – مِنْ قَبْلُ – اَنْزلْنا – يُنْفِقُونَ – اَنْتُمْ – فَتْحٌ قَرِيبٌ)
İdğam
Tecvid Kurallarında idğam nedir? : (Katma) İki harfi birbirine katmaktır.
İdğam Meal Gunne
idğam meal gunne (Gunneli İdgam): Tenvin ( ٌ ٍ ً ) veya sakin nun’dan (ن) sonra (و, ن, م, ى) harflerinden biri gelirse iğam meal gunne olur.
(مِنْ مِثْلِهِ – مِنْ وَرَاءِ ـ مَنْ يَعمَلُ ـ مَنْ يَقُولُ ـ مَنْ يَعْملُ ـ رِجَالاً نُخى حِجَابًا مَسْتُورًا)
Not: idğam meal gunne olabilmesi için, idğam harfleri ile sakin nun (ن) farklı kelimelerde olması gerekir. Bu sebeple Örneğin :
(صِنْوَانٌ – قِنْوَانٌ – بُنْيا – دُنْيَا)
Kelimelerinde idğam yapılmaz.
İdğam Bila Gunne
idağam bila gunne (gunnesiz idğam): Tenvin ( ٌ ٍ ً ) veya sakin nun (ن) dan sonra lam (ل) veya ra (ر) harflerinden biri gelirse idğam bila gunne olur. Nun sesi bu harflere katılır fakat gunnesiz okunur.
Örneğin :
( غَفُورٌ رَحِيمٌ – مِنْ رَبِّهِمْ – مِدَادًا لِكَلِمَاتٍ – مِنْ لَدُنْكَ)
Gunne genizden gelen (burun boşluğundan) gelen sestir.
İklab
Tenvin veya sakin nun (ن) dan sonra (ب) geldiğinde nun (ن) sesinin mim (م) sesine çevrilerek okunmasıdır.
(مِنْ بِعْدِ ه – سَمِيعٌ بَصِيرٌ)
İzhar
Tenvin veya sakin nun (ن) dan sonra izhar harflerinden biri geldiğinde nun (ن) sesinin açık ve net bir şekilde okunmasıdır.
İzhar Harfleri Şunlardır
(ا – ه – ع -غ -ح – خ)
Medd-i Lazım
Med harflerinden sonra lâzım sukun gelirse medd-i lâzım olur. Medd-i lâzım 4 elif miktarı uzatılır. (Hızlı okuyuşlarda 3 elif miktarı uzatmak gerekir.)
(اَلْحَٓاقَّةُۙ – وَلَا الضَّٓالّ۪ينَ – قٓ۠)
Medd-i Lin
Lin harfi (و) vav ve (ى) dir. Kendisi cezimli kendinden önceki harfin harekesi üstündür. Lin harfinden sonra sukun gelirse Meddi-lin olur. Medd-i lin 4 elif miktarı uzatılır. (hızlı okuyuşlarda en az 2-3 elif miktarı uzatmak gerekir.)
(نَوْمٌ – خَيْرٍ– مِنْ خَوْفٍ – وَصَّيْفٍ)
Not: Medd-i lin de uzatma hareke üzerinde (haaaavf şeklinde değil) lin harfi harfi üzerinde (havvvvf şeklinde) yapılır.
Kalkale
Kalkale harfleri nelerdir
(ب, د, ج, ط, ق)
Bu harflerin biri cezimli olarak geldiğinde kalkale olur. Harf vurgulu olarak okunur.
(لَمْ يَلِدْ – يَدْخُلُونَ – اَبْتَرْ – تَجْرِى – رَزَقْنَا – اَطْعَمَهُمْ)
Lafzatullah
Allah lafzındaki lam (ل) harfi, bu lafızdan önceki harfin harekesi üstün veya ötre ise kalın, esre ise ince okunur.
(هُوَ اللهُ – نَصْرُ اللهِ – قَالَ اللهُ – للهِ – بِا اللهِ – مِنْ دُونِ اللهِ)
Zamir
Zamir kendinden önceki harf harekeli ise uzatılarak, cezimli veya harekesiz ise uzatılmadan okunur.
Not: Furkan suresi 69. ayetteki (فيه) daki zamir bu genel kuralın dışındadır uzatılarak okunur.
(اِنَّهُ – لَهُ – مَالَهُ – رَبِّهِ – عَلَيْهِ – مِنْهُ – قَتَلُو ه – فِيه)
Sakin Mim (cezimli mim مْ) le ilgili üç durum vardır.
- İki mim şeddeli yada yan yana gelirse tutulur gunne yapılır. (iki nun şeddeli yada yan yana gelirse tutulur gunne yapılır) (لَهُمْ مَغْفِرَةٌ)
- Sakin mim den sonra (ب) harfi gelirse dudak ihfası olur. ve gunneli okunur. (تَرْمِهِمْ بِحِخَارةً – رَبُّهُمْ بِهِم – ذَلِكُمْ بَلآءٌ – جُلُودُهُمْ بِمَا)
- Sakin mim den sonra م ve ب dışında bir harf gelirse sakin mim in izharı olur “م” açık olarak okunur (لَكُمْ دِينُكُمْ – اَلَم تَرَ– اَوَلَمْ يَرَوْا)
Arapçada I Ve Ü Sesleri Yoktur
Prof. Mehmet Maksudoğlu
Arapça dilbilgisi kitabında da vurguladığı gibi Arapçada I ve Ü sesleri yoktur. Araplar bu seslere İ ve U derler. Maalesef, Arapçanın bazı harfleri Alaturkalaşmış, dolayısıyla Kuran, Tecvid ve Arapça konularına merak salanlar, bunu Arap hocalardan yada bu meselelerin farkında olan Türk hocalardan almaları faydalarına olacaktır.
Başka bir Profumuzu dinleyelim: