Değerli kardeşlerim … ! esefle ifade edebilirim ki, cahilliğimiz yüzünden İslami birçok mevzuya çok kısır manalar yüklemiş ve onu bu şekliyle etrafımıza anlatır hale gelmişiz.
Bunu Tevhid konusunda, İman konusunda, Allah korkusu konusunda ve Allah sevgisi konusunda açıkca müşahade edebiliriz …
Bu yanlışlıktan nasinini alan konulardan birisi de, Cihad kavramıdır… Bu kelimeye de çok kısır bir mana yüklemişler ve onu sadece kıtal olarak tanımlamış, etraflarına da bunu anlatmaktadırlar…
Halbuki Allah yolunda ve uğrunda cihad denildiği zaman, bu sadece kıtal demek değildir…
İşte bu sebebten dolayı, Allah yolunda cihad denildiği zaman bunun ne anlama geldiği, nasıl anlaşılması gerekir ve bunun çeşitleri nelerdir, bunları Kur’an ve Sünnet çizgisinde anlatmak istedim…
1 – CİHADIN LUĞAVİ VE ISTILAHİ TARİFİ …
Luğavi olarak Cihad : “ cehd “ kelimesinden türemiştir.
El-Cehdu ve’l Cuhdu : Takat , meşakkat , nihayet ma’nalarınadır. Ve üçüncü babdan masdar olup,çalışıp çabalamak manasınadır… El-İçtihad : Çalışıp bütün gücünü sarfetmek ma’nasınadır.
el Cihad ; Istılahi – yani din’deki – manası ise : Allah’ın sevdiğinin zuhuru, sevmediğinin de def’i için sarfedilen çaba ve gayretin adıdır.
Bu şumullü tarif İbni Teymiye r.h dır.
Diğer bir ifedeyle Cihad : Kelimetullahın yücelmesi için, yapılan bütün gayret ve çabaların adıdır.
2 – İNSANIN ÖNCELİKLE NEFSİ İLE MÜCADELE ETMESİ CİHAD OLARAK İSİMLENDİRİLMİŞTİR …
Değerli kardeşlerim … ! unutmayınızki Allah yolunda cihad denildiği zaman – veya Allah yolunda mücadele – denildiği zaman, öncelikle insanın nefsine yönelik cihadı başta gelir… Bu yönlü cihad ise asıldır… Zira iç düşmanını mağlup edemeyenin, dış düşmanını mağlup etmesi imkansızdır…
Diğer bir ifadeyle ; burnunun dibindeki nefsine söz geçiremeyen bir kimse, onu alıpta taa savaş meydanlarına götürmesi imkansızdır… Onun içindir ki cihad önce nefisle başlar… Bu da ; uydurma bir hadis te anlatıldığı gibi : “ Biz küçük cihaddan büyük cihada döndük “ anlamında bir cihad değildir. Ki zaten o rivayet asılsız bir rivayettir. Bizim burada bahsetmeye çalıştığımız şey, kulun önce nefsini yola getirmesi, onu hizaya sokması ve onu Rahmanın emirlerine boyun eyecek kıvama getirmesidir.
{ … Ebu Zerr r.a dan. Rasulullah s.a.v buyurdular ki : Cihad’ın efdalı, insanın heva ve arzularına karşı nefsine yönelik yaptığı cihad’tır. }
Sahihu Camiu’s Sağir : 1.c.1099.n
{ … İbni Amr r.a dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdu : İslamiyet açısından insanların en üstünü, diğer Müslümanların kendi dilinden ve elinden selamette kaldığı kimsedir. İman bakımından insanların en üstünü, ahlakı en güzel olanıdır. Muhacirlerin en üstünü, Allah’ın yasaklarından kaçandır. Cihadın en üstünü ise, Aziz ve Celil olan Allah yolunda nefsiyle mücadele eden kimsenin yapdığı cihaddır. }
Camiu’s Sağir : 1129.n
“ … Sahabe sordu ; Ya Rasulallah … ! hangi hicret daha fazîletlidir ? . Allah Rasulü s.a.v buyurdular ki : “ Allah’ın haram kıldığı şeyleri terk etmen – konusunda yaptığın cihad – dır. ”
Nesei Biat : 12/ 4148 Ebu Davud Vitr : 12/1449 Dârimî Salât : 135/1431
{ … Fudale bin Ubeyd r.a dan. Ben Rasulullah s.a.v den işittim şöyle diyordu : Mücahid, nefsine karşı cihad edendir. }
Tirmizi : 3.c.1671.n
Hulasa – cehaletin hakim olduğu bir ortamda – Allah yolunda cihad denildiği zaman bu öncelikle, peygamberi bir metod ve menhece dayalı olarak nefse yönelik cihad’la başlar… Ve bu da evvel emirde ;
BİRİNCİ OLARAK … : Müslümanın Allah yolunda dinini öğrenme gayreti demektir. Yani, bir müslümanın evvel emirde mücadelesini vereceği ilk şey dinini öğrenmektir. Bu, bir müslümanın Allah yolundaki cihadının ilk ve en önemli basamağıdır… Çünkü Allah Rasulü s.a.v önce buradan başladı. Sahabe de böyle yaptı.
Unutmayınız ki kendisi olmadan ne dünyada ne de ahiret’te kurtuluş ve mutluluğu kazanmanın imkansız olduğu Kur’an ve Sünnet ilmini öğrenmek, cihadın başıdır…
Çünkü, dinini sağlıklı bir şekilde öğrenemeyen bir kimse, Rabbinin istediği ve razı olacağı bir kulluğu kesinlikle gerçekleştiremez… Diğer bir ifadeyle ; ilim olmadan neyin hak neyin batıl olduğunu birbirinden kesinlikle ayırt edemez bir müslüman.
Öyleyse, içerisinde bulunduğumuz şu cahiliye ortamını da göz önünde bulundurarak, bir müslümanın bu alanda olanca gücüyle mücadele ederek Kitabı ve Sünneti öğrenmesi gerekir.
Çünkü kendisini yaradan rabbi, ondan öncelikle dinini sağlıklı bir şekilde yaşaması için ilim öğrenmesini istemektedir.
Zaten İslam’ın tek gayesi de Allah’a kulluğu temin etmektir. Dolayısiyle kişinin Allah’u Teala’ya sağlıklı bir kulluk edebilmesi için öncelikle dinini, imanını öğrenmesi gerekir.
İşte bundan dolayıdır ki İslam, ilim öğrenmeği her Müslüman kadın ve erkeğin üzerine farz kılmıştır.
{ … Enes İbni Malik r.a dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdular : İlim öğrenmek bütün Müslümanlar üzerine farzdır. }
İbni Mace : 1.c.224.n – Camiu’s Sahih : 3808.n
{ … Muaz İbni Cebel r.a şöyel buyurur : Ey insanlar ! ilim öğreniniz. Allah için ilim öğrenmek ilahi haşyeti kazandırır. İlim taleb etmek ibadettir. Müzakeresi tesbih, ondan bahsetmek cihad, bilmeyenlere öğretilmesi ise sadakadır. İlim, yalnızlıkta bir dost, kimsesiz yerde bir arkadaş, dini işlerde bir kılavuz, darlık ve genişlikte bir yardımcı, işler karıştığında güzel bir danışman ve Cennet yolunun ışığıdır……”
Ey müslüman … ! Unutma ki Allah’a kulluk ancak ilimle olur. Onunla Allah tevhid edilir ve onunla Allah yüceltilir. Onun sayesinde takva sahibi olunur ve onun sayasinde akraba hukuku gözetilir.
Helal ve haram ancak onunla tanınır. – Ve yine unutma ki – Önce ilim peşinden de amel gelir. Bahtiyar olanlar ona sahip olanlar, bedbaht olanlar ise ondan mahrum kalanlardır. }
Camiu’l Beyani’l İlm : 1 / 70 – Ebu Nuaym Hilye : 1 / 239
Öyleyse bu konuda sözü daha fazla uzatmaya gerek yoktur… Allah yolunda Cihad denildiği zaman, bu öncelikle kulun dinini hakkıyla yaşama konusunda ilim öğrenmesi ve bu yolda mücadelesidir…
İKİNCİ OLARAK … : MüslümanınDini ile alakalı öğrendiği mes’eleleri tatbik etme yolundaki gayreti ve cihadıdır… Bu da, bir müslümanın Allah yolundaki cihadının ikinci merhalesidir. Çünkü ilmi olupta o ilimle amel etmenin nefislerine zor geldiği nice kimseler vardır.
İşte bundan dolayıdır ki Allah Rasulü s.a.v şu duayı dilinden düşürmemiş ve ümmetine de bu konuda aynı şeyi taleb etmeleri için nasihatta bulunmuştur :
كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ” اللّهُمَّ! إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الأَرْبَعِ: مِنْ عِلْمٍ لاَ يَنْفَعُ، وَمِنْ قَلْبٍ لاَ يَخْشَعُ، وَمِنْ نَفْسٍ لاَ تَشْبَعُ، وَمِنْ دُعَاءٍ لاَيُسْمَعُ “
{ … Ebu Hureyre r.a dan. Rasulullah s.a.v şöyle derdi : Allah’ım şu dört şeyden sana sığınırım ; Hayrı olmayan ilimden, huşu duymayan kalpten, doymak bilmeyen nefisten ve icabet edilmeyen dua’dan. }
Ebu Davud : 2.c.1548.n – İbni Mace : 10.c.3837.n – Ahmed : 3 / 283
{ … Cabir b. Abdullah r.a dan gelen diğer bir rivayette Rasulullah s.a.v şöyle buyurdular : Allah’tan hayırlı ilim dileyin ve yararı olmayan ilimden de Allah’a sığının. }
Abd İbn Humeyd : 1093.n – İbni Mace : 10.c.3843.n
Görüldüğü gibi Allah Rasulü s.a.v hayırı olmayan ilimden Allah’a sığınmış ve ümmetine de bu konuda nasihatte bulunmuştur… Neden … ?
Çünkü hayrı olmayan ilim, insanı Allah’tan uzaklaştırır ve O’nun ğadabına ve azabına sebeb olur…
Öyleyse ey Müslüman … ! senin Allah yolunda yapacağın ikinci mücadelen – cihadın – , öğrendiklerinle amel etmendir … Şayet bildiklerinle amel etmez isen akibetin çok kötü olur …
{ … Velid İbni Ukbe r.a dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdular : Cennet’te olanlar cehennem’de bulunanlara şöyle seslenirler :
– Hangi sebebten dolayı cehenneme düştünüz ? Vallahi biz sizden öğrendiklerimizi yapmakla cennete girdik, derler. Onlar da derier ki :
– Biz anlatıyorduk fakat, bildiklerimizle amel etmiyorduk. }
Taberani Kebir :
{ … İbni Ömer r.a dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdular : Kendisinin yapmadığı bir davranışa veya söze insanları çağıran kişi, ya vazgeçinceye yada çağırdığı şeyi kendisi yapıncaya kadar Allah’ın azabının gölgesi altındadır. }
İbni Kesir : 2.c.325.s – Taberani :
İşte zikredilen bu Hadisi şerifler, ilmiyle amil olmayanların akibetlerinin ne kadar kötü olacağını bildiren açık delillerdir.
Öyleyse basiretli bir Müslümanın bu anlatılanlara kulak vermesi ve bilipte amel etmediği hususlara acıması gerekir… Çünkü ilim, ancak kendisiyle amel edilmesi için öğrenilir… Dolayısıyla eğer öğrendiysen, onunla amel etmek için mücadele et, cihad et … Çünkü bu da senin Cihad’ta takip edeceğin ikinci merhaledir …
ÜÇÜNCÜ OLARAK … : Müslümanın Cihadını yapacağı en önemli konulardan birisi de, Davettir … Yani ; öğrendiği ve tatbik ettiği dini konuları, başkalarına tebliğ etme gayretidir… Bu da bir Müslümanın Allah yolundaki cihadının üçüncü merhalesidir…
Unutmayınız ki bu olmadan ne ümmetin ıslahı mümkündür, ne safların birleşmesi mümkündür, ne duaların kabulü mümkündür ve ne de cennet mümkündür …
A – Kur’ana davet bir cihadtır
Rabbimiz kerim kitabında şöyle buyurur :
فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُم بِهِ جِهَاداً كَبِيراً
” Kafirlere boyun eğme ve bununla – yani Kur’an ile – onlara karşı büyük bir cihad et. ” Furkan : 52.Ay
B – Zalimler karşısında hakkı söylemek bir Cihadtır … :
أبي سعيد أفضل الجهاد كلمة حق عند سلطان جائر عن ( صحيح )
{ … Ebu Said el-Hudri r.a dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdular : Cihad’ın en efdali, zalim sultanın karşısında hakkı söylemektir. }
Ahmed : 3 / 19 . 10759.n – Suyuti Camiu’s Sağir : 1100.n
C – Hakkı anlatma veya ulaştırma konusunda insanın malını mülkünü harcaması bir Cihadtır … :
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ
{ … Allah yolunda mallarınızla ve canlarınızla cihad edin …. ” Tevbe : 41.Ay.
عن أنس أن النبي صلى اللّه عليه وسلم قال : جاهدوا المشر كين بأموا لكم وأنفسكم وألسنتكم .
{ … Enes r.a dan. Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Müşriklerle, mallarınızla, canlarınızla ve dillerinizle cihad edin. }
Ebu Davud : 3.c.2504.n – Nesai : 6.c.3082.n
Öyleyse bu konudaki cihadını asla unutma ve hakkı usulüne uygun bir şekilde insanlara anlat… Malınla, nefsinle ve dilinle bu konuda mücadele et …
DÖRDÜNCÜ OLARAK … : Müslümanın insanlara iyiliği emredip kötülüklerden de arındırırken, o yolun zorluklarına ve insanların eziyetlerine karşı sabırlı olabilmesi için, nefsine karşı cihad etmesidir… Cihadın nefse yönelik dördüncü merhalesi de budur.
Hulasa kardeşler … ! Allah yolunda cihad denildiği zaman, bir kimsenin her şeyden önce aklına geleceği metod, merhale bu olması gerekir…
Hele hele Türkiye ortamında arzı endam eden şu koyu cahalete eğer sizlerde şahitseniz, inanın sizin bu şekilde yapacağınız cihadınız, peygamberi bir metodla yapacağınız en güzel cihad olacaktır…
Rabbimden niyazım ; bu kısa paylaşımımı sizlere faideli kılsın diyor ve bu konuda son söz olarak şunları hatirlatmak istiyorum :
Şunu asla unutmayınız ki ;
= Dinini hakkıyla öğrenemeyen bir kimsenin dindarlığı bozuk, akidesi sakat ve ameli de geçersidir …
= Dindarlığı bozuk, akidesi sakat olan bir kimsenin hayatında da şirk ve küfür asla eksik değildir …
= Dolayısiyla İslami yaşantısında Allah’a şirk koşan bir kimsenin de, – cihadın en üst mertebesi olan – savaş meydanlarında kılıç sallaması bir işe yaramaz …
Öyleyse ey Allah’ın kulu … ! sen önce cihadını, dinini hakkıyla öğrenme yolunda yap… ardından öğrendiklerinle amel et … ardından inancını ve amelini anlat … ardından da bu çileli yolda yürürken sabırlı ol …
3 – İNSANIN KABUL OLUNMUŞ BİR HACC YAPMASI CİHAD OLARAK İSİMLENDİRİLMİŞTİR
عن عائشة رضي الله عنها أنها قالت: يا رسول الله، ترى الجهاد أفضل العمل ، أفلا نجاهد؟ قال : لكن أفضل الجهاد حج مبرور.
{ … Aişe r.anha : Ya Rasulallah ! Biz cihadı en faziletli amel olarak görüyoruz. Biz de cihada çıkamazmıyız ? diye sordu. Resulullah s.a.v :
– Fakat cihadın en faziletlisi makbul bir hacc’dır , buyurdu. }
Buhari : 6.c.2634.s
4 – EVLADIN ANNE VE BABASINA HİZMET ETMESİ CİHAD OLARAK İSİMLENDİRİLMİŞTİR …
عن عبدِ اللهِ بنِ عمرو قال: جاءَ رجلٌ إلى النَّبيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيهِ وسَلَّم يستأذنُهُ في الجهادِ فقال: ألكَ والدانِ ؟ قال : نعم، قال : ففيهِما فَجاهدْ .
{ … Abdullah İbni Amr r.a dan. Dedi ki : Bir adam Rasulullah s.a.v’e gelerek cihad için izin istedi. Rasulullah s.a.v o adama : Senin annen ve baban var mı ? dedi. Adam : “evet “ deyince, Rasulullah s.a.v buyurdu ki : Sen cihadını annene ve babana hızmet ederek yap. }
Tirmizi : 3.c.1722.n
5 – KAFİRLERLE KITAL YAPMAK CİHAD OLARAK İSİMLENDİRİLMİŞTİR …
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ
” Mü’minler ancak o kimselerdir ki, Allah’a ve Rasulüne iman ettikten sonra şüpheye düşmeden Allah yolunda mallarıyla ve canlarıyla cihad ederler. İşte imanlarında sadık olanlar onlardır. ” Hucurat : 15.Ay.
” İman edenlerin, Hicret edenlerin ve Allah yolunda mallarıyla canlarıyla cihadedenlerin Allah katındaki dereceleri çok büyüktür. İşte kurtuluşa erenler onlardır. ” Tevbe 20.Ay
الَّذِينَ آمَنُواْ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُواْ أَوْلِيَاء الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفاً
” İman edenler Allah yolunda savaşırlar, kafirler de tağutun yolunda savaşırlar. Öyleyse – ey iman edenler – şeytanın dostlar ile savaşın, çünkü şeytanın hilesi zayıftır. ” Nisa : 76.Ay.
6 – KAFİRLERLE KITAL YAPARKEN ŞAİRİN ŞİİRLERİYLE MÜCAHİDLERİ TEŞVİKİ CİHAD OLARAK İSİMLENDİRİLMİŞTİR …
“ … Abdurrahman bin Ka’b bin Malik babasından şöyle nakleder : Babam şairler hakkında vahyedilen : “ Şairlere ancak azgınlar uyar ” Şuara : 224. ayeti hakkındaki fikrini Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’e sorunca şöyle buyurdu :
“ Mü’min kılıcı ve diliyle cihad eder ! Nefsim elinde olan Allah’a yemin ederim ki, şairler savaşı metheden, Mücahidleri savaşa teşvik eden, onları cesaretlendiren, coşturan ve şiirleriyle sanki düşmanları ok yağmuruna tutan kişilerdir. ”
Ahmed – el Albani Sahiha
7 – KAFİRLERLE SAVAŞMASI İÇİN MÜCAHİDLERİ TECHİZ ETMEK CİHAD OLARAK İSİMLENDİRİLMİŞTİR …
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ
” … Allah yolunda mallarınızla ve canlarınızla cihad edin … ” Tevbe : 41.Ay
“ … Zeyd b. Halid r.a şöyle tahdis etti : Rasulullah sallallahu aleyhi ve Sellem buyurdu ki : Kim Allah yolunda cihad edecek bir mücahidi teçhiz ederse, oda cihad etmiş olur. Kim de Allah yolunda cihad eden bir mücahidin – bıraktığı işleri için – hayırlı halef olursa, o da cihad etmiş olur. ”
Buhari : 2843-Ter : 2682 Müslim : 1895/135
Allah’u Teala bizlere ; malımızla, canımızla, dilimizle kendisinin razı olacağı şeylerin zuhuru, sevmediği şeylerin de def’i için caba sarfetmemizi nasibeylesin …
Amin
Ve’l hamdu lillahi rabbil alemin
Tacuddin el Bayburdi
