7+5 Tekbirin delilleri:

Aişe radıyallahu anha’dan; “Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Ramazan ve kurban bayramlarında birinci rekâtta yedi tekbir, ikinci rekâtta ise (rükû tekbiri hariç) beş tekbir getirirdi.”

Ebu Davud 1149 – İbn Mace 1280 – Sunen’ul-Kebir 6243 – Musned 7869

Hadis hasendir. Ebu Davud(1149) lafız onundur. İbn Mace(1280) parantez arasındaki ziyade İbn Mace’ye aittir. Ebu Davud da bu ziyadeye işaret etmiştir. Camiul Usul muhakkiki(6/127) hasen ligayrihi dedi. Elbani el-İrvaul Galil’de(3/106-112) sahih dedi.

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ رضي الله عنهما : قَالَ نَبِيُّ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : (التَّكْبِيرُ فِي الْفِطْرِ : سَبْعٌ فِي الْأُولَى ، وَخَمْسٌ فِي الْآخِرَةِ ، وَالْقِرَاءَةُ بَعْدَهُمَا كِلْتَيْهِمَا) رواه أبو داود (1151) ، ونقل الترمذي عن البخاري أنه صحح هذا الحديث ، انظر : “ترتيب العلل الكبير” (154) ، وحسنه النووي في “الخلاصة” (2/831) ، وصححه الألباني في “صحيح أبي داود

Abdullah Bin Amr Bin el-As radıyallahu anhuma’dan; “Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem buyurdu ki:  “Ramazan bayramında tekbir ilk rekâtta yedi, son rekâtta de beş’tir. Her ikisinde de kıraat tekbirlerden sonradır.” Ebu Davud 1151 İbn Mace 1277-1288 – Darimi 221 – Sunen’ul- Kebir 6241 – Cami’us-Sağir 1681 (3408)

Hadis hasendir. Ebu Davud(1151) Camiul Usul muhakkiki(6/127-128) hasen dedi. Elbani de Sahihu Süneni Ebi Davud’da(1/213 – 1020) hasen dedi bkz. El-İrvaul Galil(3/108-109)

وعَنْ كَثِيرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : (كَبَّرَ فِي الْعِيدَيْنِ فِي الْأُولَى سَبْعًا قَبْلَ الْقِرَاءَةِ ، وَفِي الْآخِرَةِ خَمْسًا قَبْلَ الْقِرَاءَةِ) رواه الترمذي (536) ، وقال : “وفي الباب عن عائشة ، وابن عمر ، وعبد الله بن عمرو . حديث جد كثير حديث حسن ، وهو أحسن شيء روي في هذا الباب عن النبي صلى الله عليه وسلم ، واسمه عمرو بن عوف المزني

Kesir b. Abdillah r.a.’ın babasından ve dedesinden rivayetle: “Rasulullah s.a.s. Ramazan ve Kurban bayramlarının namazlarında ilk rekatta okumadan önce yedi diğer rekatte okumadan önce beş tekbir alırdı. Tirmizi; 536 – Muvatta İydeyn 4 – Mişkat 1441 – Elbani: Sahih

Tirmîzî: Bu konuda Âişe, İbn Ömer ve Abdullah b. Amr’dan da hadis rivâyet edilmiştir.

Tirmîzî: Kesir’in dedesinden rivâyet edilen bu hadis hasendir. Bu hadis bu konuda Rasûlullah (s.a.v.)’den rivâyet edilen hadislerin en güzelidir.

Kesir’in dedesinin adı; Amr b. Avf el Müzenî’dir. Sahabe ve diğer dönemlerin bazı ilim adamları bu hadise göre amel etmişlerdir.

Ebû Hureyre’nin Medîne’de bu şekilde namaz kıldığı rivâyet edilmiştir. Medînelilerin görüşü de böyledir. Mâlik b. Enes, Şâfii, Ahmed ve İshâk’ta bunlardandır.

Abdullah b. Mes’ûd’tan bayram namazındaki tekbîrler konusunda şöyle dediği rivâyet ediliyor. “Bayram namazlarındaki fazla tekbîr sayısı dokuzdur; Birinci rek’atta okumadan önce beş tekbîr ikinci rek’atta okumayla başlayıp rükû’ tekbîriyle birlikte dört tekbîr alınır.” Peygamber (s.a.v.)’in ashabından pek çok kişiden benzeri rivâyetler vardır, Kufeliler ve Sûfyân es Sevrî de aynı görüştedir.

Amr b. Şuayb, babasından, o da dedesinden:

“Rasulullah s.a.s. Ramazan bayramı namazında ilk rekatta yedi tekbir getirip okuduktan sonra rüku için bir tekbir getirdi. İkinci rekatta da beş tekbir getirip okuduktan sonra bir tekbir daha getirdi ve rükuya vardı.”

Abdurrezak, Musannef 5677 – İbn Ebi Şeybe 5743 – Ebu Davud 1144,1145 – İbn Mace 1278 – Tahavi 4/343 – Beyhaki 3/285 – Sunen-i Kebir 6240-6242 – İbn Huzeyme 1439 – Musned 7866

Not: Tirmizi der ki: Muhammed el-Buhari’ye bu hadisi sorduğumda: “Bu konuda benim için bu hadisten daha sahih olanı yoktur ve benim de görüşüm bu yöndedir” dedi. Tirmizi, ilel (153-154)

Cafer b. Muhammed, babasından rivayetle:

Ali r.a., Kurban ve Ramazan bayram namazı ile yağmur duası namazının birinci rekatında yedi, ikinci rekatında beş tekbir getirirdi.Bayram namazlarını hutbeden önce kılar ve sesli bir şekilde okurdu. Rasulullah, Ebu Bekir, Ömer ve Osman da bu şekilde yaparlardı.

Abdurrezak, Musannef 5678 (5684 Numarada da aynı minvalde)

İbn Abbas’ın bildirdiğine göre Rasulullah s.a.s., Kurban ve Ramazan bayramlarının birinci rekatlarını yedi, ikinci rekatlarını da beş tekbirle kılardı.

Abdurrezak, Musannef 5679 – (Atâ: İbn Abbas’ında böyle yaptığını nakleder: Sunen’ul-Kebir 6249)

Nafi’: Ebu Hureyre ile birlikte bayram namazlarında bulundum. O, kıraattan önce birinci rekatta yedi ikinci rekatta beş tekbir alırdı.

Abdurrezak, Musannef 5680-5681-5682 – İbn Ebi Şeybe 5752 – Muvatta Bayramlar Kitabı 421

Ma’mer der ki: Zuhri’nin: “Bayram namazında kıraattan önce yedi ve beş tekbir getirilir” dediğini işittim.

Abdurrezak, Musannef 5683

Ebu Said el-Hudri: “İki bayram namazında getirilen tekbirler, yedisi ilk rekatta ve kıraattan önce, beşi son rekatta ve kıraattan önce olmak üzere oniki tekbirdir.

İbn Ebi Şeybe 5769 – Benzerleri : 5771 – 5772 – 5773

Muhammed b.Ammar babasından ve dedesinden rivayetle: Nebi s.a.s. bayram namazlarında ilk rekatta yedi, ikinci rekatta beş defa fazladan tekbir alır, hutbeden önce namaz kıldırırdı.

Sünen-i Darimi, Namaz 1614

Şafii der ki: İmam bayram namazına başlayacağı zaman iftitah tekbirini getirir. Sonra farz namazını kıldırır gibi “Doğrusu ben yüzümü, gökleri ve yeri yaratana, doğruya yönelerek çevirdim, ben ortak koşanlardan değilim.” Duasını okur. İftitah tekbiri dışında yedi tekbir getirdikten sonra kıraatini yapar ve rüku ile secdelere gider. Bu dediğimin aynısı İbn Abbas’tan da rivayet edilmiştir.

Marifetu’s-Sunen vel-Asar 6887 – Şafii, el-umm (1/236)

قال النووي رحمه الله :

“مذهبنا أن في الأولى سبعا , وفي الثانية خمسا ، وحكاه الخطابي في ” معالم السنن ” عن أكثر العلماء , وحكاه صاحب الحاوي عن أكثر الصحابة والتابعين , وحكاه عن ابن عمر ، وابن عباس ، وأبي هريرة ، وأبي سعيد الخدري ، ويحيى الأنصاري ، والزهري ، ومالك ، والأوزاعي ، وأحمد ، وإسحق , وحكاه المحاملي عن أبي بكر الصديق ، وعمر ، وعلي ، وزيد بن ثابت ، وعائشة رضي الله عنهم , وحكاه العبدري أيضا عن الليث ، وأبي يوسف ، وداود” انتهى .

“المجموع”5/24-25

İmam Nevevi: Birinci rekatte yedi, ikinci rekatte beş tekbir almanın daha evla olduğunu söyleyip; sahabe, tabiin ve ulemadan bir çok ismi zikredip amellerinin de bu şekilde olduğunu nakleder.

el-Mecmu’ 5/24-25

Bayram Namazı, Cenaze Namazı gibi dört tekbirle kılınır rivayeti ve Hanefilerin diğer delilleri:

1153 حدثنا محمد بن العلاء وابن أبي زياد المعنى قريب قالا حدثنا زيد يعني ابن حباب عن عبد الرحمن بن ثوبان عن أبيه عن مكحول قال أخبرني أبو عائشة جليس لأبي هريرة أن سعيد بن العاص سأل أبا موسى الأشعري وحذيفة بن اليمان كيف كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يكبر في الأضحى والفطر فقال أبو موسى كان يكبر أربعا تكبيره على الجنائز فقال حذيفة صدق فقال أبو موسى كذلك كنت أكبر في البصرة حيث كنت عليهم و قال أبو عائشة وأنا حاضر سعيد بن العاص .  سنن أبي داود

تحقيق الألباني :حسن صحيح

Mekhul r.a: Ebu Hureyre’nin meclis arkadaşı Ebu Aişe’nin haber verdiğine göre; Sad bin el-as, Ebu Musa el-Eşariye ve Huzeyfe b.Yeman’a Rasulullah’ın Ramazan ve Kurban bayramı namazlarındaki tekbirlerinden sordu. Ebu Musa: “Cenaze namazındaki gibi dört tekbir alırdı.” Bunun üzerine Huzeyfe: “Ebu Musa doğru söyledi.” Dedi. Ebu Musa da: “Ben Basra valisi iken bu şekilde tekbir alırdım” Ebu Aişe dedi ki: “Ben de Said bin el-As’ın yanındaydım.”

Ebu Davud 1153 – Elbani: Hasen – Benzeri Abdurrezak, Musannef 5687 – İbn Ebi Şeybe 5744 – es-Silsiletu’s-Sahiha (6/1259) Sahih Sünen Ebi Davud – Musned 7868 – Benzer bir rivayet için bkz: Şerhu Me’ani’l-Asâr, İmam Tahavî (4/345)

Katade: Ziyad, Mesruk’a (bayram namazlarında) imamın tekbir getirmesini sorunca şöyle dedi: “İmam (iftitah tekbiri olarak) bir tekbir getirdikten sonra dört tekbir daha getirir. Kıraattan sonra bir tekbir daha getirir ve secdeye gider. İkinci rekatta ise kıraattan sonra üç tekbir getirir. Sonra rüku için bir tekbir daha getirir.” Katade: “ Cabir b. Abdullah’tan bana bu şekilde nakledildi”

Abdurrezak, Musannef 5688

İbn Mesud: “(Bayram namazlarının) birinci rekatında iftitah ve rüku tekbiri dahil olmak üzere beş tekbir ikinci rekatte ise rüku tekbiri ile dört tekbir getirilir.”

Abdurrezak, Musannef 5685

İbn Abbas: Bayram gecesi olduğunda (Medine valisi) Velid b. Ukbe; ibn Mesud, Ebu Mesud, Huzeyfe ve Ebu Musa el-Eşari’ye bir adam göndererek onlara: “Yarın bayram. Tekbirler nasıl getirilecek?” diye sordu. İbn Mesud: “Kalkar dört tekbir getirir, ardından Fatiha suresini ve mufassal surelerden birini okursun. Okuyacağın mufassal sure, ne uzun mufassal, ne de kısa mufassaldan olmasın. Sonra rükuya gidersin. Sonra kalkar ve kıraat yaparsın. Kıraatı bitirdiğinde dört tekbir getirir, dördüncü tekbirle beraber rükuya gidersin.”

İbn Ebi Şeybe 5754 – 5755 (Kısa Mufassal süreler Hucurat’la başlayıp Nas suresine kadar devam eden ve araları besmele ile sık sık ayrılan surelerdir.) – Mecma’uz-Zevaid 3247

Kurdus: Abdullah b. Mesud, Kurban ve Ramazan bayram namazlarında dokuzar tekbir alırdı. Önce dört tekbir alır ve kıraatta bulunur. Sonra bir tekbir daha alarak rükua varır. Sonra ikini rekata kalkar ve kıraatla başlar. Sonra dört kere tekbir alır ve dördüncüsüyle beraber rükua gider.

Mecma’uz-Zevaid 3249 (Hadisi Taberani, el-Muc’cemu’l-kebir’de rivayet etmiş olup ravileri güvenilirdir.) Benzer bir rivayet: Mecma’uz-Zevaid 3251

İmam Tirmizi: Abdullah b. Mes’ûd’tan bayram namazındaki tekbîrler konusunda şöyle dediği rivâyet ediliyor. “Bayram namazlarındaki fazla tekbîr sayısı dokuzdur; Birinci rek’atta okumadan önce beş tekbîr ikinci rek’atta okumayla başlayıp rükû’ tekbîriyle birlikte dört tekbîr alınır.” Peygamber (s.a.v.)’in ashabından pek çok kişiden benzeri rivâyetler vardır, Kufeliler ve Sûfyân es Sevrî de aynı görüştedir. (Tirmizi; 536 nolu hadisin açıklamasında)

Not: Bazı sayılardaki farklılıkların sebebi, iftitah tekbirinin yada rükuya giderkenki tekbirlerin diğer tekbirlere katılıp katılmamasından kaynaklanıyor.

Alkame bildiriyor: Velid bin Ukbe bayramdan önce İbn Mesud, Ebu Musa ve Huzeyfe’ nin yanına çıktı ve : ‘’Bayram yaklaştı. Bayram namazında tekbirler nasıl olacak?’’ diye sordu. Abdullah şöyle dedi: ‘’Namaz için iftitah tekbirini getirdikten sonra Rabbine hamd edip Rasulullah’a (s.a.s.) salavat getirirsin. Sonra dua eder ve bir daha tekbir getirirsin. Tekbirden sonra aynı şeyi yaparsın. Bir daha tekbir getirip aynı şeyi yaparsın. Bir daha tekbir getirip aynı şeyi yaparsın. Bir daha tekbir getirip aynı şeyi yaparsın. Sonra kıraatini yapar, rükuya gidersin. İkinci rekata kalktığın zaman önce kıraatini yaparsın. Sonra Rabbine hamd edip Rasulullah’a salavat getirirsin. Sonra dua eder ve tekbir getirirsin. Tekbirden sonra aynı şeyi yaparsın. Bir daha tekbir getirip aynı şeyi yaparsın. Bir daha tekbir getirip aynı şeyi yaparsın. Bir daha tekbir getirip aynı şeyi yaparsın.”

Beyhaki: Bu, Abdullah ibn Mesud’un kendi sözleridir ve rivayet mevkuftur. İki tekbir arasında Allah’ı zikretmek için durma konusunda şayet muhalif bir rivayet yoksa biz de ona mutabaat ediyoruz. Ancak Rasulullah’ın hadisleri, Mekke-Medine ahalisi ile bu güne kadar Müslümanların uygulamalarına dayanarak tekbirlerin sayısı ve kıraatten önce yapılmaları konusunda ona muhalefet ederiz. Doğruya ulaşmak Allah sayesindedir.

Sunenu’l-Kebir 6255

İbn Useymin, İmam Ahmed’in farklı tekbir sayılarını bir genişlik olarak gördüğünü nakleder. جواب السؤال رقم : ( 36491 )

El-Elbani; yukarıda nakledilenlerin her iki şeklinin de caiz olduğunu, kendisine sevimli gelenin ise 7+5 olduğunu söyler. السلسلة الصحيحة المجلدات الكاملة 1-9 (2997)

Ebu Said Hoca 2019 Yılı Ağustos ayında Cihan Elmas’ın bu konuyu kendisine sorması akabinde; meselenin tenevvuât olduğunu, her ikisinin de yaşanması gereken, unutulmaması gereken bir sünnet olduğunu aktardı.

2019 Ağustos – Zafer Günal