Değerli kardeşlerim … ! Unutmayınız ki İslam, insanları tazim için ayağa kalkmayı, onları ayakta beklemeyi, önlerinde eğilmeyi, onlara secde etmeyi ve yanlarında el pençe iki büklüm durmayı haram kılmıştır.
1 – Başkalarının kendisi için ayakta dikilmelerinden hoşlanmanın nehyi :
“ … Ebu Miclez r.a’dan. Rasulullah s.a.v şöyle buyurdu : Kim erkeklerin kendisine ayakta durup dikilmelerini arzu ederse, cehennemden yerini hazırlasın. ”
Ebu Davud : 5.c.5229.n – Ahmed : 3 / 132 – 5 / 253-256 – Tirmizi : 4.c.2902.n
2 – Tazim için başkalarına ayağa kalkmanın nehyi :
“ … Ebu Umame r.a’dan ; Rasulullah s.a.v bir asaya dayanarak bizim yanımıza çıka gelmiştir, biz Rasulullah’a ayağa kalktık, Rasulullah şöyle buyurdu : Acemlerin birbirine tazim için ayağa kalktıkları gibi sizden ayağa kalkmayın. ”
Ebu Davud : 5.c.5230.n – İbn Mace : 3836
“ … Enes r.a’dan. dedi ki : Sahabe için Rasulullah s.a.v’den daha sevimli kimse yoktu. Bununla beraber onu gördükleri zaman bundan hoşlanmadığı için ayağa kalkmazlardı. “
Tirmizi : 4.c.2901.n
3 – İnsanların önünde eğilmenin nehyi :
“ … Enes ibn Malik r.a’dan. Dedi ki : Bir adam, ya Rasulallah ! dedi, içimizden biri bir kardeşi veya bir dostu ile karşılaşıyor ; ona eğilebilir mi ? Rasulullah s.a.v, “ hayır “ dedi. Bunun üzerine adam, onu kucaklayıp öpebilir mi ? diye sordu. Rasulullah s.a.v, “ hayır “ dedi. Adam, onunla tokalaşabilir mi ? dedi. Rasulullah s.a.v, “ evet “ dedi. “
Tirmizi : 4.c.2870.n
Değerli kardeşlerim … ! bu konudaki ayağa kalkma olayı güzel anlaşılması gerekir. Yasaklanan şekli ; tazim için olanıdır… Yani insanların Şeyhlerine, Reislerine, İdarecilerine, Ağabeylerine, İmamlarına ayağa kalması, onların huzurunda elleri bağlı olarak kıyamda beklemesi, önlerinde el pençe divan durması, onların huzurunda iki büklüm olması ve yarım ruku şeklinde kıvrılmasıdır…
Değilse insan, misafiri geldiği zaman ayağa kalkar onu karşılar… Tıpkı Allah Rasulü s.a.v’in Fatıma r.anha için ayağa kalkıp onu karşılaması gibi… Veya misafirini yola koymak için ayağa kalkabilir… Bununla beraber babası, annesi veya başka bir büyüğü gelir, ayağa kalkar onları karşılar, onlara yer verir, onları otutturur… Bunlarda bir beis yoktur … Ama dediğimiz gibi şeyhler, abiler, üstadlar ve efendi dedikleri kimseler için bunların sergilenmesi yasaktır … Düşünün Allah Rasulü s.a.v gibi biri dahi kendisine ayağa kalkılmasından hoşlanmıyor, bunu istemiyor ve bu konuda insanları uyarıyor ise, hangi insan bunu hak eder ki … ?
Hiç kimse bu konuda batıl te’villerle olaya yaklaşmaya ve bunu saygı, sevgi adı altında bahsi edilen kimselere sergilemeye hakkı yoktur … İslam bunu istemiyor ve sevmiyor … Çünkü bu gibi aşırılıkların neticesi tehlikelidir … İşte onun içindir ki İslam bu gibi tehlikelerin önlemini zamanında almıştır …
Tacuddin el Bayburdi