1 — BAYRAM GÜNÜNÜN ÖNEMİ ..
Değerli kardeşlerim … ! şüphesizki Müslümanların en hayırlı ve neşeli günleri, bayram günleridir. Yani kurban ve ramazan bayramı günleridir.
Müslümanlar bu güzel günleri için hazırlanırlar… Çünkü bu günler onlar için sıradan birer gün değildir. Bayram günleri onların en özel ve güzel günleridir.
Onlar bu günlerinde neşelidirler, temizlenirler, güzel elbiselerini giyerler, güzel kokular sürünürler, büyüklerini ziyaret ederler, onlarla bayramlaşırlar ve dargın olduğu kimselerle de barışırlar.
Kısacası onlar bu günlerinde sevinçlidirler ve etrafındaki insanları da sevindirirler. Onlar bu günlerinde her zamankinden daha fazla cömerttirler. Onun içindir ki, ikramları ile etrafındaki insanları memnun ederler ve Özellikle çocukları ihmal etmezler.
{ … Enes r.a’dan. Dedi ki : Rasulullah s.a.v Medine’ye geldiğinde, Medinelilerin iki günleri vardı. O günlerde şenlik yaparlardı. Rasulullah s.a.v : Bu iki gün nedir ? diye onlara sordu. Onlar da : Biz cahiliye döneminde iken bu günlerde şenlik yapardık, dediler. Rasulullah s.a.v : Şüphesiz ki Allah’u Teala bunları, bunlardan daha hayırlı iki güne tebdil etti. Onlar da Kurban ve Ramazan bayramıdır, buyurdu. }
Ebu Davud : 2.c.1134.n
{ … İbni Abbas r.a şöyle dedi : Şüphesiz ki ben Ramazan bayramı ve Kurban bayramı için gusül abdesti alırım. }
İbni Ebi Şeybe : 2.86.4 – Abdurrezzak : 5756.n
2 — BAYRAM NAMAZI MÜSLÜMANLARIN ÜZERİNE VACİPTİR
Değerli kardeşlerim … ! Müslümanlar bayram günü, güneş doğduktan sonra – yani kerahat vakti çıktıktan sonra – bayram namazı için yan yana gelirler. Çünkü bu ibadet onlar için vacip olan bir ibadettir.
Bununla beraber, yağmur yağış olmadığı sürece bayram namazı sahrada kılınmalıdır… Yani açık bir alana çıkılmalıdır.
{ … Ümmü Atiye r.anha şöyle dedi : “ Rasulullah s.a.v Ramazan ve Kurban bayramı günlerinde evlenmemiş kızları, hayızlı genç kadınları ve perde ehli kadınlarımusalla çıkmaları için emrederdi. Hayızlı kadınlar namazdan uzak durup, Müslümanların hayır ve dualarına iştirak ederlerdi. Ben : Ya Rasulallah ! her hangi birimizin cilbabı olmayabiliyor, dedim. Rasulullah s.a.v : Din kardeşlerinden birisi kendi cilbablarından birisini ona giydirsin, buyurdu. }
Buhari : 2.c.938.s – Müslim : 3.c.890/12 – Ebu Davud : 2.c.1136.n – İbni Mace : 4.c.1307.n – Ahmed : 5.84.85
{ … İbni Abbas r.a şöyle dedi : “ Rasulullah s.a.v kızlarına ve eşlerine bayram namazlarında musallaya çıkmalarını emrederdi “ }
İbni Ebi Şeybe : 2.87/ 1 – Ahmed : 1.231 – Tayalisi : 1622.n – Sahihu’l Cami : 4888.n
Bu ve emsali deliller gösteriyorki kadın, erkek, çoluk çocuk ve hatta hayızlı kadılar bile, – yağmur yağış olmadığı sürece – bayram namazlarında sahraya çıkar ve Müslümanların hayır ve dualarında onlara iştirak ederler.
3 — BAYRAM NAMAZININ VAKTİ
{ … Nebi s.a.v’in ashabından Abdullah bin Busr r.a insanlarla birlikte Ramazan veya Kurban bayramı günü musallaya çıktı.İmamın bayram namazını geciktirmesini reddederek şöyle dedi : Şüphesiz ki bizler şu saatte bayram namazını bitirmiştik. Bu namazı bitirme vakti – kerahat vaktinin çıktığı ve – nafile namaz kılmanın mubah olduğu zamandır. }
Buhari Talik : 2.c.925.s – Ebu Davud : 2.c.1135.n – İbni Mace : 4.c.1317.n
4 — BAYRAM NAMAZI EZANSIZ VE KAMETSİZDİR
{ … Cabir b. Semure r.a şöyle dedi : “ Ben Rasulullah s.a.v ile her iki bayram namazını ezansız ve kametsiz olarak sadece bir kere veya iki kere kılmadım. }
Müslim : 3.c.887.n – Ebu Davud : 2.c.1148.n – Tirmizi : 1.c.531.n
{ … Cabir b.Abdullah r.a şöyle dedi : “ Bayram günü Rasulullah s.a.v ile beraber namazda hazır bulundum. Hutbeden önce ezansız ve kametsiz olarak namaza başladı …… “ }
Müslim : 3.c.885/4.n – Ebu Davud : 2.c.1141.n
5 — BAYRAM NAMAZI İKİ REKATTIR
{ … Ömer r.a’dan,o şöyle demiştir : Muhammed s.a.v’in diliyle sabit olduğu üzere farz namaz yolculukta iki rekattır,Cuma namazı iki rekattır, iki bayram namazı ikişer rekattır. Bu tamamdır, kasır değildir. }
İbni Mace : 3.c.1064.n – Nesei : 3.c.1566.n – İbni Huzeyme : 2.c.1425.n – Ahmed : 1.37 – İbni Ebi Şeybe : 2.93/1
6 — BAYRAM NAMAZINDA TEKBİR SAYISI
Değerli kardeşlerim … ! Bayram namazı kılarken birinci rekatta yedi tekbir, ikinci rekatta ise beş tekbir alınması gerekir. Her iki rekatta da kıraat – yani Fatiha ve zammı sure – tekbirlerden sonradır. }
{ … Abdullah b.Amr r.a’dan : Rasulullah s.a.v şöyle buyurdu : Ramazan bayramında tekbir, birinci rekatta yedi, ikinci rekatta ise beşdir. Her iki rekatta da kıraat tekbirlerden sonradır. }
Ebu Davud : 2.c.1151.n – İbni Mace : 4.c.1278.n – Dare Kutni : 2.c.1711.n
{ … Aişe r.a şöyle dedi : Rasulullah s.a.v Ramazan ve Kurban bayramı namazlarında birinci rekatta yedi, ikinci rekatta beş kere tekbir alırdı. }
Ebu Davud : 2.c.1149.n – İbni Mace : 4.c.1280.n – Dare Kutni : 2 / 46 – Ahmed : 6 / 70
7 — BAYRAM NAMAZINDA ELLER GÖĞÜS ÜZERİNE BAĞLANIR
Namazla ilgili diğer umum ifadeler gereğince, bayram namazında da eller göğüs üzerine bağlanır…
“ … Vail İbnu Hucr r.a’dan, şöyle dedi : Rasûlullah s.a.v ile namaz kıldım. Sağ elini, sol elinin üstünde göğsünün üzerine koydu. “
İbnu Huzeyme : 479 Beyhaki Sünen : 2/30 da hasen bir senedle rivayet etmişlerdir.
“ … Tavus mürsel olarak Rasûlullah s.a.v’den şöyle rivayet ediyor. Rasûlullah s.a.v namazda sağ elini sol elinin üstünde sıkıca tutarak, göğsünün üzerine koydu. “
Ebu Davud : 759 da hasen bir senedle rivayet etmiştir.
8 — HER TEKBİRDE ELLER KULAKLAR HİZASINA KADAR KALDIRILIR
Namazla ilgili diğer umum ifadeler gereğince, eller her tekbirle beraber kaldırılır.
“ … Malik İbnu’l-Huveyris r.a’dan. Şöyle dedi : Rasûlullah s.a.v tekbir aldığı vakit ellerini kulakları hizasına vardırıncaya kadar kaldırırdı. “
Müslim : 391 rivayet etmiştir.
{ … Katade’den şöyle dedi : Enes ibnu Malik’e Rasulullah s.a.v’in namazı nasıldı bize göster dedim. Kalktı ve namaz kıldı. Ellerini her tekbirde kaldırıyordu.}
Taberani . Evsat ve Mecmau’z Zevaid de sahih olarak.
{ … Cabir ibn Abdillah r.a’dan şöyle dedi : Rasulullah s.a.v namazında ki her tekbirde ellerini kaldırırdı }
Mecmau’z Zevaid’de Hasen : 2.c / 101
9 — BAYRAM NAMAZINDA KIRAAT CEHRİDİR
{ … Ömer b. Hattab, Ebu Vakıd el-Leysi’ye : Rasulullah s.a.v Kurban ve Ramazan bayramı namazlarında neyi okurdu ? diye sordu. Ebu Vakıd : Rasulullah s.a.v bu iki bayram namazında Kaf ve’l Kur’an’il Mecid ile Va’ktarabeti’s saatu ve’n şakka’l kameru surelerini okur idi, dedi. }
Müslim : 3.c. 891.n – Ebu Davud : 2.c.1154.n – İbni Mace : 4.c.1282.n
{ … Semure r.a şöyle dedi : Peygamber s.a.v bayram namazlarında Sebbihisme Rabbike’l A’la ve Hel Etake Hadisu’l Gaşiye Ayet’lerini okuyordu. }
İbni Ebi Şeybe : 2.81 / 3 – Taberani Kebir : 6774.n – Ahmed : 5 / 7
Sahabenin bu ifadelerinden de anlaşıldığı gibi, Rasulullah s.a.v bayram namazlarını kıldırdığında kıraatı cehri olarak yapardı.
10 — HUTBE BAYRAM NAMAZINDAN SONRA YAPILIR
{ … Cabir b.Abdullah r.a şöyle dedi : Bayram günü Rasulullah s.a.v ile namazda beraberdim. Hutbe okumadan önce ezansız ve kametsiz namaza başladı. Sonra Bilal’e yaslanarak ayak üstü durup Allah’a karşı takvalı olmayı emir,O’na itaatli olmaya teşvik ederek halka vaaz ve nasihatte bulundu. Sonra kadınların olduğu yere geldi. Onlara da vaaz ve nasihat etti ve : “ Sadaka verin, zira siz kadınların çoğu cehennem kütüğüdür “ buyurdu.Kadınların en hayırlılarından yanakları kırmızı olan bir kadın ayağa kalkıp : Ya Rasulallah, niçin dedi. Rasulullah : “ Çünkü siz halinizden çok şikayet eder, kocalarınızın ihsanına karşı nankörlük edersiniz “ buyurdu. Bunun üzerine kadınlar kendi ziynet eşyalarını tasadduk etmeye başladılar. Bilal’in elbisesinin içine küpelerini ve yüzüklerini atıyorlardı. }
Müslim : 3.c.885 / 4.n – Dare Kutni : 2.47 / 16 – Ahmed : 3.314
{ … Ebu Said el-Hudri r.a şöyle dedi : Rasulullah s.a.v Kurban ve Ramazan bayramı günlerinde musallaya çıkardı. Orada önce namazla başlardı. Namazı kıldırıp selam verince, cemaat namaz kıldığı yerde otururken ayağa kalkar ve onlara yönünü dönerek vaaz eder, tavsiyelerde bulunur ve emirler verirdi … }
Buhari : 2.c.918.s – Müslim : 3.c.889 / 9.n – Nesei : 3.c.1576.n – Ahmed : 3 / 36
11 — BAYRAM VE CUMA AYNI GÜNE DENK GELİRSE NE YAPILIR
{ … Ebu Hureyre r.a dan.Rasulullah s.a.v şöyle buyurdular : Bu gününüzde iki bayram birleşti. Dileyen kimse için bayram namazı Cuma namazına da bedel olarak yeter. Fakat biz cumayı da kılacağız inşaallah. }
Ebu Davud : 2.c.1073.n – İbni Mace : 4.c.1311.n
{ … Muaviye Radıyallahu Anh Şam’da Zeyd b. Erkam Radıyallahu Anhu’ya :
“ Rasulullah s.a.v ile iki bayramın ( bayram namazları ile Cumâ namazının ) bir güne rastladığına şahid oldun mu ? ” deyince, ” Evet ” dedi. ” Peki nasıl davrandı ? ” diye tekrar sordu. O , Şöyle cevap verdi :
” Bayram namazını kıldırdı, Cumâ namazını kılmayı da serbest bıraktı, buyurdu ki, Cumâyı kılmak isteyen kılsın.” }
Ebû Davud : l070. n
{ … Atâ b. Ebî Rebâh diyor ki : “ İbnu’z-Zübeyr Cumâ gününe rastlayan bir bayram günü bize bayram namazını kıldırdı. Sonra Cumâ namazına gittik. O Camiye gelmedi. Biz de ( o günkü öğle namazını) tek tek ( kendi başımıza ) kıldık. İbn Abbas Taif’te idi, gelince durumu ona anlattık dedi ki : ” Sünnete uygun davranmış. ” }
Ebû Davud : l071.n
12 — BAYRAM NAMAZINDAN SONRA DİLEYEN HUTBEYİ DİNLEMEYEBİLİR
{ … Abdullah bin es-Saib r.a şöyle dedi : Rasulullah s.a.v ile bayram namazında hazır bulundum. Bayram namazını bitirince şöyle buyurdu : Biz şimdi hutbe okuyacağız, hutbeyi dinlemek isteyen otursun. Kim de gitmek isterse o gidebilir. }
Ebu Davud : 2.c.1155.n – İbni Mace : 4.c.1290.n – İbni Huzeyme : 1462.n – Nesei : 3.c.1591-1592.n
13 — BAYRAM GÜNLERİNDE ORUÇ TUTMAK YASAKTIR
Bilindiği gibi bayram günleri Müslümanların yiyip içecekleri, birbirlerini ziyaret edecekleri ve birbirlerine izzet ikram yapacakları özel günlerdir. Dolayısiyle bu hususları göz önünde bulunduran İslam, bu günlerde oruç tutmayı nehyetmiştir.
{ … Ebu Ubeyd şöyle dedi : Ben Ömer b. el-Hattab ile beraber bayram namazında hazır bulundum. Ömer hutbede : Bu iki bayram günleri varya, Rasulullah s.a.v bu günlerde oruç tutmayı nehyetti. Birincisi oruçtan çıktığınız ramazan bayramı günü, diğeri de kestiğiniz kurbanların etinden yediğiniz gündür. }
Buhari : 4.c.1853.s – Müslim : 3.c.1137.n
14 — BAYRAN GÜNLERİ SİLAH TAŞIMAK YASAKTIR
{ … Sais b.Cübeyr şöyle demiştir : Mızrak demiri İbni Ömer’in tabanının çukuruna dokunupta ayağı üzengiye yapıştığı zaman, ben onun yanında idim. Hemen deveden indim ve mızrağı ayağından çıkardım. Bu vak’a Mina’da oldu. Haccac’a haber ulaştı da Haccac, İbni Ömer’i yoklamaya geldi. Haccac : Ah seni yaralayan kimdir, bilseydik ? dedi. İbni Ömer : Beni yaralayan sensin, dedi. Haccac : Bu nasıl söz ? dedi.O da : Silah taşınmayacak bir günde silah taşıttın ve Harem’e silah girmezken, oraya sen silah soktun, cevabını verdi. }
Buhari : 2.c.924.s
{ … Ve Hasan Basri de : Müslümanlar, bir düşman saldırısından korkuları olmadıkça, bayram günü silah taşımaktan nehyolunmuşlardır, demiştir. }
Buhari : 2.c.924.s
Değerli kardeşlerim … ! hepinizin bayramını şimdiden en içten dileklerimle kutluyor ve daha nice bayramlara kavuşmayı Rabbimden niyaz ediyorum.
Tacuddin el Bayburdi