Zilhicce Ayının İlk On Günü
وَالْفَجْرِ {1} وَلَيَالٍ عَشْرٍ[1]
“Fecre ve on geceye yemin olsun”
Allah azz eve celle bir şey üzerine yemin ettiğinde ki burada kasem vav-ı vardır, o şeyin kadri ve kıymetinin sairlerine nisbeten fazla olduğuna delalet eder. Allah azz eve celle burada hem fecre hem de 10 geceye yemin etmiştir. Bu da demek oluyor ki bu geceler sair gecelere nisbeten fazilet bakımından daha farklıdır.
Burada bilinmesi zaruri olan ve tevhide taalluk eden meselelerden biri vardır ki o da şudur: Allah azze ve celle yarattıklarının üzerine yemin edebilir
ALLAH’IN MAHLUKATINDAN HERHANGİ BİR ŞEYE YEMİN ETMESİ
وَالنَّجْمِ اِذَا هَوٰىۙ “Batmakta olan (battığı zaman) yıldıza andolsun ki…”[2]
وَالشَّمْسِ وَضُحٰيهَا “Güneşe ve duha vaktine yemin olsun ki”[3]
وَالتّ۪ينِ وَالزَّيْتُونِۙ “İncire ve zeytine yemin olsun ki”[4] ayetlerinde görüldüğü üzere muhtelif şeylerin üzere yemin edilmiştir. Bunun misalleri çoktur.
Burada önemli bir akide konusu vardır ki o da şudur. Bizlerin Allah’dan gayrına kasem etmesi yasaklanmıştır.
ALLAH’DAN GAYRINA YEMİN EDİLMEYECEĞİ HADİSLERİ
عَنْ سَعْدِ بْنِ عُبَيْدَةَ، قَالَ: سَمِعَ ابْنُ عُمَرَ، رَجُلًا يَحْلِفُ: لَا وَالْكَعْبَةِ، فَقَالَ لَهُ ابْنُ عُمَرَ: إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اللَّهِ فَقَدْ أَشْرَكَ
Said ibn Ubade dedi ki: İbn Umer’den bir adamın “Ka’be’ye yemin olsun” dediğini işitti. dedi. İbn Ömer dedi ki: Ben Allah Rasul’unden işittim şöyle diyordu: “Her kim Allah’dan gayrına yemin ederse kesinlikle şirk koşmuştur”[5]
من حلف بشيء دون الله تعالى فقد أشرك
“ Her kim Allah’dan başkasına yemin ederse şirk koşmuştur”[6]
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «لَا تَحْلِفُوا بِآبَائِكُمْ وَلَا بِأُمَّهَاتِكُمْ وَلَا بِالْأَنْدَادِ، وَلَا تَحْلِفُوا إِلَّا بِاللَّهِ، وَلَا تَحْلِفُوا إِلَّا وَأَنْتُمْ صَادِقُونَ
Ebu Hüreyre (r.a)’den rivâyete göre, Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurdu: “Analarınız, babalarınız ve nidler adına yemin etmeyiniz. Sadece doğrucular olarak Allah adına yemin edin.”[7]
عُمَرَ بْنَ الخَطَّابِ فِي رَكْبٍ وَهُوَ يَحْلِفُ بِأَبِيهِ، فَنَادَاهُمْ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «أَلاَ، إِنَّ اللَّهَ يَنْهَاكُمْ أَنْ تَحْلِفُوا بِآبَائِكُمْ، فَمَنْ كَانَ حَالِفًا فَلْيَحْلِفْ بِاللَّهِ، وَإِلَّا فَلْيَصْمُتْ
Bize el-Leys, Nâfi’den; o da ibn Umer(r.a)’den şöyle tahdis etti: İbn Umer, babası Umer ibnu’l-Hattâb’a bir kafile içinde giderlerken arkadan yetişti, o sırada Umer, babası adiyle yemin ediyordu. Bunun üzerine Rasulullah (s.a.v):
— “Dikkat edin! Allah sizleri babalarınızla yemin etmenizden nehyetmiştir. Her kim yemin etmek zorunda olursa, yalnız Allah adiyle yemin etsin yahud (yemîn etmeyip) sussun!” diye nida etmiştir.”[8]
Bizim toplumumuzda anne, baba, bayrak, şeref, namus, silah, ekmek vb şeyler üzerine yemine dilmektedir.
Kasem konusunda Allah’ın tevhid etmeye gelince; hiç şüphesiz kişi yemini bir güvence olarak kullanır. Ve üzerine yemin ettiği şeyin izzetini kendisine güvence kılar. Haliyle her kim Allah’tan gayrına yemin ederse onu ta’zimde Allah’a denk tutmuş olur.
ZİLHİCCENİN FAZİLETİ
وَلَيَالٍ عَشْرٍ
“Andolsun on geceye”[9]
وأخرج عبد الرزاق ، وعَبد بن حُمَيد عن مجاهد {وليال عشر} قال : عشر ذي الحجة
İbn Abbas bu ayet hakkında “ Bunlar Zilhicce ayının ilk on gecesidir” demiştir.[10]
وعن جابر رضي الله عنهـ أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال أفضل أيام الدنيا العشر يعني عشر ذي الحجة
قيل ولا مثلهن في سبيل الله قال ولا مثلهن في سبيل الله إلا رجل عفر وجهه بالتراب
الحديث رواه البزار بإسناد حسن وأبو يعلى بإسناد صحيح
“Cabir (r.a)’dan. Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurdu: Dünya günlerinin en faziletlisi Zilhicce’nin ilk on günüdür. Denildi ki: Allah yolunda cihad etmekte mi ? Rasulullah buyurdu ki: Allah yolunda cihad etmekte o günlerin benzeri değildir. Ancak yüzü toprağa bulanan kişi hariç. (yani şehit düşen hariç)”[11]
عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَا مِنْ أَيَّامٍ الْعَمَلُ الصَّالِحُ فِيهَا أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ هَذِهِ الْأَيَّامِ» يَعْنِي أَيَّامَ الْعَشْرِ، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، وَلَا الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ؟ قَالَ: «وَلَا الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، إِلَّا رَجُلٌ خَرَجَ بِنَفْسِهِ وَمَالِهِ، فَلَمْ يَرْجِعْ مِنْ ذَلِكَ بِشَيْءٍ
İbni Abbas’tan dedi ki : Allah Resulü (s.a.v) şöyle buyurdular : “İçinde bulunduğunuz şu günlerdeki salih amelden Allah katında daha sevimli salih amelin bulunacağı başka günler yoktur. Sahabiler:
– Ya Rasulallah! Allah yolunda cihad da mı? diye sordular. Resulullah :
– Evet Allah yolunda cihad da. Ancak bir adam nefsiyle ve malıyla cihada çıkıp da kendisine ait mal ve nefisten hiçbir şeyi geri getirmez olursa, işte bu başka“ (yani şehit düşerse)[12]
TEŞRİ GÜNLERİ AMELLERİN FAZİLERİ
ZİLHİCCE’NİN İLK ON GÜNÜ TEKBİRLERİ ÇOĞALTMAK
وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ[13]
“…Belli günlerde Allah’ın adını ansınlar…”
Bu ayet hakkında Buhari’nin ibn Abbas’dan tahric ettiği rivayet şöyledir:
وَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: ” وَاذْكُرُوا اللَّهَ فِي أَيَّامٍ مَعْلُومَاتٍ: أَيَّامُ العَشْرِ، وَالأَيَّامُ المَعْدُودَاتُ: أَيَّامُ التَّشْرِيقِ ” وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ، وَأَبُو هُرَيْرَةَ: «يَخْرُجَانِ إِلَى السُّوقِ فِي أَيَّامِ العَشْرِ يُكَبِّرَانِ، وَيُكَبِّرُ النَّاسُ بِتَكْبِيرِهِمَا
İbn Abbas “Belli günlerde Allah’ın adını ansınlar” “On Gün” “Belli günler” Teşri günleridir.
İbn Ömer ve Ebu Hureyre (rhm), bu on günlerde çarşıya çıkar tekbir getirilerdi. İnsanlarda onların tekbiriyle beraber tekbir getirirlerdi.”[14]
TEŞRİKİN KEYFİYETİ
İbni Mesud (r.a)’dan. O teşrik günlerinde şöyle tekbir getiriyordu: Allahu Ekber, Allahu Ekber, Lailahe İllallahu Vallahu Ekber, Allahu Ekber Velillahilhamd. [15]
DUAYI ÇOĞALTMA
Kur’an ve Sünnete muvafık olarak yapılan dualar salih amel kapsamındadır. Bu günlerde de salih amellerin ziyadeleştirilmesine teşvik vardır. Binaenaleyh bu günlerde dualarımızı, tevbe ve istiğfarı çoğaltmamız gerekmektedir.
FAZİLETLİ OLAN BU ON GÜNÜN İÇERİSİNDE AREFE GÜNÜ UNUTULMAMALIDIR.
عَنْ أَبِي قَتَادَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «صِيَامُ يَوْمِ عَرَفَةَ، إِنِّي أَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِي قَبْلَهُ، وَالَّتِي بَعْدَ
Ebu Katade (r.a)’dan. Resulullah (s.a.v) şöyle buyurdular:
”Allah’ın, Arefe günü tutulan orucu ondan önceki yılın ve ondan sonraki yılın günahlarına kefaret kılmasını umarım[16]
AREFE GÜNÜ YAPILACAK DUANIN KEYFİYYETİ
عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ” خَيْرُ الدُّعَاءِ دُعَاءُ يَوْمِ عَرَفَةَ، وَخَيْرُ مَا قُلْتُ أَنَا وَالنَّبِيُّونَ مِنْ قَبْلِي: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ المُلْكُ وَلَهُ الحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
“Resûlullah (s.a.v) şöyle buyuruyor: “ En hayırlı dua Arefe gününde yapılan duadır. Ben ve benden önceki nebilerin en hayırlı sözleri de hiç şüphesiz ki şudur :
” … LA İLAHE İLLALLAHU VEHDEHU LA ŞERİKE LEH LEHUL MULKU VELEHUL HAMDU VE HUVE ALA KULLİ ŞEYİN GADİYR …
“ Allah’tan başka ilâh yoktur. O birdir, ortağı yoktur. Mülk ve hamd O’nundur ve O’nun her şeye gücü yeter. ”[17]
Cihan ELMAS
11.06.2019
[1] FECR 1-2
[2] Necm 1
[3] Şems 1
[4] Tin 1
[5] İbn Hibban 1177 – Elbani Hasenlemiştir.
[6] Ahmed 2/34,69,86- Tahavi / Muşkilil Asar 1/ 357,359 – Begavi 925- Şeyh Elbani / Sahiha 1/8 de Buhari Müslim’in şartına göre sahihtir” demiştir.
[7] Nesei Kitabu’l Eymani ve’n Nuzur n. 3769 Şeyh Elbani “Sahih” demiştir.
[8] Buhari / Edeb b. 74. N. 6108 . İmam Buhari mezkur hadisin başına “بَابُ مَنْ لَمْ يَرَ إِكْفَارَ مَنْقَالَ ذَلِكَ مُتَأَوِّلًا أَوْ جَاهِلًا “Sözünü Te’vîl Edici Olarak Yâhud Cahil Olarak (İşin Hakikatini Bilmeyerek) Söyleyeni, Küfre Nisbet Etmeyen Kimse Babı” bu bab aynı zamanda İmam Buhari’nin te’vil veya cahaleti tekfire mani gördüğünün delilidir.
[9] Fecr 2
[10] Hakim 2/522 – Behaki İman da 3745 – Abdurrezzak da tahric etmiştir.
[11] Bu rivayeti Bezzar ve İbn Hibban – Terğib ve Terhib : 3 / 22 – İbni Hibban /Zilhicce’nin İlk 10 Günü Salih Amel İşleme
[12] Buhari 928. – İbn Maca 1727 – Ebu Davud 2438.N – Tirmizi 754
[13] Hac 28-
[14] İki Bayram Namazı Bab: 11 / Teşrik Günlerindeki İbadet Amelinin Fazileti Babı
[15] İbn Ebi Şeybe 2/ 73,74 – Beyhaki 3/ 315. Şeyh Elbani İrva 3/ 125 de sahih olduğuna hükmetmiştir.
[16] İbn Maca 1730.N – Muslim 1161 – Ebu Davud 2425
[17]Tirmizi/ Kitabu’d Dua 3585 Şeyh Elbani Hasen olduğuna hükmetmiştir.
Bu yazı cihanelmassblogspot.com dan alıntıdır.
